Dat de faculteit Nederlands aan de VU sluit is een teken des tijds. In onze marktcultuur moet alles geld opbrengen of op z’n minst zichzelf kunnen bedruipen. Precies om die reden kiezen jongeren niet meer voor de studie Nederlands. Als ze afgestudeerd zijn, moeten ze ook nog eens hun krankzinnig hoge studielening afbetalen en dat doe je sneller als goed betaalde econoom of bedrijfsjurist dan als docent Nederlands.
Opvallend is dat door universiteiten de schuld voor de teruglopende aantallen studenten Nederlands steevast bij het middelbare onderwijs wordt gelegd. Zoals altijd als het om het onderwijs gaat, heeft de docent het gedaan. Politici, onderwijskundigen of hoogleraren hebben er vanaf de zijlijn allemaal meer verstand van.
Er zou slecht literatuuronderwijs worden gegeven. Het vak zou alleen maar dienend zijn en niet sexy. Dit zijn heel merkwaardige uitspraken. Allereerst omdat álle schoolvakken dienend zijn, ook wiskunde, Engels en economie. Op de middelbare school krijg leer je de basis voor je verdere vorming. Het vwo is voorbereidend wetenschappelijk onderwijs. Verder zullen leerlingen elkaar altijd oneindig meer sexy blijven vinden dan een verplicht schoolvak, wat natuurlijk volstrekt normaal is. De term ‘sexy’ is een misplaatste kreet die past in een tijd waarin we alles willen overdrijven en opblazen. Waarbij de kern, de kwaliteit ergens van, steeds verder uit zicht raakt.
Hoe maak je het vak Nederlands dan ‘sexy’? Het antwoord van de academici is verbijsterend: door meer aandacht voor literatuur en voor de geschiedenis van taal. Ik schoot hiervan in de lach. Mijn ervaring is namelijk heel anders.
Ondanks de bevlogenheid waarmee ik mijn literatuurlessen gaf, was de motivatie van leerlingen voor dit schone en nobele onderdeel van mijn vak met afstand het laagst. Poëzie was hun nog de grootste gruwel. Bij grammatica en spelling gingen leerlingen nog wel aan de slag, omdat ze hier nog het nut van zagen. Deze kennis was tenminste ‘hard’ en niet ‘zweverig’. En als leerlingen iets nutteloos vinden is het geschiedenis, omdat ze het verleden niet nodig denken te hebben.
De studenten Nederlands die de ochtendkrant naar hun mening heeft gevraagd, hadden natuurlijk op school liever nog meer literatuur gehad. Net zoals ik vroeger, die zelf later ook het liefst literatuur gaf.
Geen van die studenten wilde trouwens het onderwijs in. En geef ze eens ongelijk, gezien al het geploeter en die permanente bemoeizucht van buitenaf.