De Europese Unie is ontstaan vanuit het ideaal van samenwerking en toch staat zij voortdurend negatief in het nieuws. Uit onderzoek (Trouw, 21 mei) blijkt nu dat de meeste Nederlanders helemaal niet zo negatief zijn over Europa. Het eindeloze gedoe rond de brexit kan hieraan bijgedragen hebben. Terwijl de grootste ellende voor de Britten nog moet komen (als de brexit er ooit nog komt): er worden grote economische problemen voorspeld.
De portemonnee speelt in het denken van veel mensen een belangrijke rol, maar de uitslag van de provinciale statenverkiezingen heeft laten zien dat voor veel mensen ook het milieu belangrijk is. En milieuproblematiek kun je het best internationaal aanpakken. ‘Spitzenkandidat’ Frans Timmermans pleit daarom voor een Europese CO2-heffing. Nationaal was de CO2-heffing een twistpunt: waarom zouden wij roomser zijn dan de paus? Het bedrijfsleven zou zijn biezen pakken, enzovoorts. Voor een Europese CO2-heffing zou daarom best veel steun kunnen bestaan.
Vanwaar dan al dat negativisme over Europa?
De redelijke stem lijkt in de media te weinig aandacht krijgen. Redelijkheid is saai, je trekt er geen kijkers mee. Nodig dus boreale brulaap Baudet maar voor de zoveelste keer uit, of een van zijn (afvallige) discipelen.
Volgens mij wordt er ook ter redactie gedacht dat er aandacht geschonken moet worden aan de stem des volks, omdat de gewone man ‘altijd in het verdomhoekje zit’, ‘omdat er niet naar hem wordt geluisterd’. Dat wat er sinds Fortuyn door de populisten wordt geroepen. Wat het oplevert als je het volk aan het woord laat, blijkt uit de vele onthutsende straatinterviews: helemaal niets. Het lijkt wel alsof steeds de grootste onnozelaars de microfoon onder de neus wordt geduwd. Mensen die nooit een krant lezen of… naar ditzelfde journaal kijken en alleen maar het populistische gebazel kunnen nakletsen. Zelden hoor je eens iemand uit de geletterde middenklasse. Door uit een nieuw soort politieke correctheid steeds types als Wilders en Baudet en hun electoraat aan het woord te laten, wordt de indruk gewekt dat er in den lande een grote anti-Europese stemming bestaat. Niet waar dus.
Nu, vlak voor de verkiezingen, komen eindelijk ook de andere partijen aan het woord: intelligente politici als Timmermans en Eickhout duiken op in televisieprogramma’s en tijdens verkiezingsdebatten valt te horen wat kleinere partijen als de CU en de PVVD van Europa vinden. Een verademing, hoewel er tijdens debatten ook met modder werd gegooid. Vooral Frans Timmermans moest het hierbij ontgelden. Eerder werd hij in een goedkoop SP-verkiezingsspotje als een graaier getypeerd. Maar nu zou hij ook volgens nette middenpartij CDA alleen maar uit zijn op een baantje. Timmermans, volgens rechtse en linkse populisten de vleesgeworden elite, behield zijn waardigheid en bleef op de inhoud discussiëren. Het beeld dat overbleef, is dat niemand meer integer is dan Frans Timmermans. De EU zal aan hem straks een prima voorzitter hebben. Maar zijn tegenstanders zullen op hem blijven inhakken. Want redelijkheid maakt je in de ogen van sommigen alleen maar onbetrouwbaar. Behalve voor het onzichtbare, redelijke electoraat dat donderdag massaal op hem kan gaan stemmen.