Voor boekkopende lezers komt in het leven altijd het kritieke moment dat de opvangcapaciteit voor nieuwe aanwinsten is uitgeput. De boekenkasten staan er als afgemat vee bij, zwaar door de rug gezakt. Geen last kan er meer bij. Er zijn in huis geen beschikbare muren meer voor nieuwe boekenkasten. Dan moeten er boeken weg. Maar op basis van welke criteria?
Naar boven
Het wegdoen had zich eerder al ingezet: minder waardevolle boeken gingen ‘naar boven’ om plaats te nemen in goedkope boekenkasten; de elitetroepen mochten beneden het duurzame eikenhout blijven koesteren. Voor zo lang het duurt en ook zij elders gestald worden. Eenmaal verbannen vertrekken de boeken op weer een later moment nog verder naar boven, naar zolder, naar verhuisdozen. Die stapelen zich op. Nu weet je wat omkomen in de boeken betekent.
Zo veel mogelijk
Dat was ooit het meest fantastische wat je je kon voorstellen. Ik kocht zo veel mogelijk boeken. Als student al, van mijn karige studiebijslag. Boeken wedijverden met bier. Het lukte me aardig deze genoegens te combineren. Boekenbeurzen schoten de beperkte beurs te hulp en ik was een regelmatige gast van antiquariaat De Slegte. Elke januari liep ik de uitverkoopbakken af. Ik vond van alles en prees mij gelukkig dat de meeste mensen geen smaak hadden: iedereen kocht en las dezelfde boeken en dat is nog steeds zo.
Geen waarde
Met dat geraus op de ramsj ben ik allang gestopt. Ik ben kritischer geworden bij de aanschaf van een boek. De site Boekwinkeltjes.nl bleek een goudmijn, waarop het boek waarnaar ik speciaal op zoek ben, altijd wel is te vinden. En nog goedkoop ook. Want boeken hebben behalve voor jezelf geen enkele waarde. Je kunt ze alleen aan de kringloopwinkel kwijt. Alle antiquariaten hebben last van constipatie. Het laatste wat een antiquaar wenst is boeken. Ik zou trouwens best zo’n mini-bieb in de tuin willen hebben.
Twijfel
Maar welke boeken konden nou weg? Ze zijn ooit om een reden gekocht. Ook die je (nog) niet hebt gelezen. Aan elk boek kleven herinneringen en ze maken al zo lang deel uit van je leven. Sommige reputaties zijn onomstreden, maar het aantal twijfelgevallen is groot. Bij twijfel, zo heb je ooit geleerd, kun je maar beter iets houden, of laten. Dat laatste is overigens net zo moeilijk, als je in de boekwinkel weer eens door hebzucht wordt overvallen. De miskopen kunnen in ieder geval makkelijk weg.
Volgende keer
Dagen heb ik erover gedaan om twee schamele dozen te vullen. Ik besloot – plotseling overmoedig – alsnog een bepaald boek te gaan lezen. En van sommige gelezen boeken was de sentimentele waarde sterker dan de twijfel of ik het boek ooit nog zou herlezen. Eenmaal verwijderde boeken werden na een nacht slapen toch weer teruggelegd. Er had dus veel meer weg gemoeten. Maar ach, dat komt wel een volgende keer.