Onlangs verscheen een vertaling van Full of Life van de Amerikaanse schrijver John Fante, een roman uit 1952. Net als zijn andere boeken is Het volle leven sterk autobiografisch: de hoofdpersoon stamt af van Italiaanse immigranten, is scenarioschrijver en woonachtig in Los Angeles. De romans zijn variaties op dezelfde thema’s: armoede en maatschappelijk succes, het buitenstaanderschap van de immigrant, de generatiekloof, een autoritaire vader, het katholicisme. Fante treedt hier zelfs onder eigen naam op, terwijl hij eerder schuilging onder het pseudoniem Arturo Bandini. In het voorwoord lezen we dat zijn uitgever hierop stond: non-fictie verkoopt beter. Toch hebben we hier te maken met een roman, met fictie.
Ballon
De problemen waarmee de hoofdpersoon te kampen heeft zijn tweeledig. Allereerst de transformatie die zijn vrouw ondergaat als zij zwanger is. Niet alleen fysiek door ‘de ballon’ onder haar jurk, waardoor ze – vinden ze beiden – haar aantrekkelijkheid als vrouw kwijt is, maar ook geestelijk, wat veel ingrijpender is. Zij gedraagt zich steeds afstandelijker en wordt een compleet andere vrouw. Dit culmineert in haar voornemen zich te bekeren tot het katholieke geloof. Tot Fantes schrik wil ze zelfs opnieuw trouwen voor de kerk. Hiervoor moet hij absolutie vragen. Maar waarom zou hij? Hij heeft helemaal nergens spijt van. Je voelt dat alles gierend misgaat.
Bijgeloof
Het andere probleem is zijn vader. Fante roept zijn hulp in als metselaar bij de reparatie van zijn huis dat ondergraven wordt door termieten. Zijn ouwe heer gaat zich echter ook bemoeien met de zwangerschap. Zijn bemoeienis komt niet uit de lucht vallen. Bij een eerder bezoek aan zijn ouders bleek dat zijn vader voor hem een stuk grond voor een huis wilde kopen of liever: voor zijn kleinzoon. Het moest en zou een jongen worden. Fante werd bedolven onder bijgeloof dat dit zou bevorderen, zoals het eten van eieren of bij je dragen van rauwe knoflook. Je vraagt je af waarom de zoon überhaupt nog de hulp van zijn vader inroept. De bekering van zijn schoondochter heeft natuurlijk diens geestdriftige instemming.
Beklemming
De tradities wegen loodzwaar op Fante die zijn hoofd erbij probeert te houden: de ontwikkelingen worden met afstand en ironie beschreven. Maar daarachter voel je zijn groeiende wanhoop en beklemming. Zijn redelijkheid legt het voortdurend af tegen andermans bekrompenheid en blinde emotie. Je krijgt een steeds grotere hekel aan de geëxalteerde vrouw en de dominante vader, en juist sympathie voor de arme Fante, die vecht voor zijn vrijheid en authenticiteit. Het belang daarvan wordt door de schrijver sterk op de lezer overgebracht. Daarbij zijn de hilarische scènes en genadeloze typeringen onvergetelijk. Het volle leven is opnieuw een geweldige Fante.